Van Os Pensioen Consultancy B. V.

Meer keuzemogelijkheden binnen de pensioenregeling?
Dagelijks maken we als mens duizenden vrijwel “onbewuste keuzes”: sta ik s’ochtends direct op als de wekker afloopt of blijf ik nog even liggen, geef ik nog een beetje gas als het verkeerslicht op oranje springt of trap ik op de rem, kijken we naar het journaal van half acht en of wachten we toch tot acht uur, enzovoort. In ons hele leven maken we honderden miljoenen van dergelijke (relatief onbelangrijke) keuzes, die in een fractie van een seconde zijn genomen.

Met “bewuste keuzes” is dat heel anders: die maken we veel minder gedurende ons leven. Om wat voorbeelden te noemen: naar welke middelbare school ga ik, welke vervolgopleiding ga ik doen, waar ga ik werken als de studie is afgerond, en kies ik voor een koop- of huurwoning en waar dan wel precies?
“Bewuste keuzes” kosten ook veel meer tijd en de meeste mensen hebben daar ook moeite mee. Ze gaan op zoek naar meer informatie (bijvoorbeeld op internet), vragen advies aan familie en vrienden, wikken en wegen alles nog eens tegen elkaar af, waardoor de definitieve keuze wordt uitgesteld tot het allerlaatste moment. “Bewuste keuzes” maken is niet makkelijk en ook niet altijd even leuk, en wat we zeker niet willen is een foutieve keuze maken, want dan is het “eigen schuld, dikke bult.”

En ondanks het feit dat “bewust keuzes” maken één van de moeilijkste dingen uit het leven is, is één van de uitkomsten van de nationale pensioendialoog dat er meer behoefte is aan keuzevrijheid. Deze wens komt ook in diverse andere onderzoeken naar voren: de desinteresse in pensioen zou zelfs (mede) veroorzaakt worden doordat er nu “toch weinig te kiezen valt”.

Ik vraag mij af of de deelnemer al die keuzemogelijkheden echt wil, want mijn ervaring is dat er momenteel maar bitter weinig gebruik van wordt gemaakt. De mogelijkheid om zelf aanvullend te sparen, keuze voor de hoog-laag constructie of een deel van het partnerpensioen uitruilen ingeval er wel een partner is: ik kom het vrijwel niet tegen. En bij een beschikbare premieregeling met keuzevrijheid voor beleggingen kiest 95% of meer van de deelnemers voor de default.

Dat de interesse in pensioen toeneemt als men verplicht wordt om te kiezen, verwacht ik wel: men moet zich wel in de pensioenmaterie verdiepen, want anders is de kans groot dat men “de dikke bult” krijgt.

Maar als de wens er is om meer keuzemogelijkheden te krijgen, dan moeten we daar als pensioensector zeker niet voor weglopen. Zelfs bij McDonalds kan men tegenwoordig de eigen hamburger samenstellen. En wellicht dat mede hierdoor in de toekomst “het kiezen” iedereen steeds makkelijker af gaat. Want: “Jong geleerd is oud gedaan”.